Các yếu tố tâm lý và xã hội có vai trò đáng kể trong quá trình lão hóa sinh học

toringuyen0509

Well-known member
Các yếu tố tâm lý và xã hội có vai trò đáng kể trong quá trình lão hóa sinh học


Nhiều khi anh em hay nghe những vận động viên thể thao có tuổi lớn hơn so với độ tuổi trung bình của môn thể thao đó đoạt giải thưởng này giải thưởng kia họ hay phát biểu là tuổi tác chỉ là con số mà thôi. Và sự thật là các nhà khoa học trên thế giới đang sử dụng trí tuệ nhân tạo để tạo ra một loại 'đồng hồ' mới có thể đo tuổi sinh học thực sự của con người.

Một thử nghiệm gần đây đã thêm các yếu tố tâm lý vào quá trình xác định tuổi và đưa ra một số dự đoán thú vị. Các thử nghiệm ban đầu cho thấy tác động của sức khỏe tâm thần đôi khi có thể lớn hơn tác động của các bệnh thể chất và thói quen, trong đó có cả hút thuốc.

Theo suy nghĩ thông thường, tuổi tính theo thời gian dựa trên số năm mà bạn sống, nhưng hai người cùng tuổi không có nghĩa là họ khỏe mạnh như nhau. Bằng cách đo lường các khía cạnh khác của sức khỏe thể chất ở một người, ví dụ như hệ vi sinh vật trong ruột hoặc các dấu hiệu viêm nhiễm trong máu, các nhà nghiên cứu hy vọng một ngày nào đó sẽ dự đoán được một người nào đó 'trẻ' hay 'già' theo năm sinh học. Nếu dự đoán chính xác, điều này có thể giúp chúng ta hiểu tại sao một số người già đi nhanh hơn so với những người khác và những yếu tố nào có liên quan đến lối sống góp phần vào quá trình lão hóa đó. Nhưng có một yếu tố quan trọng của sức khỏe con người đã bị bỏ qua từ những thử nghiệm trước đó: trạng thái tinh thần và cảm xúc.

Vào năm 2021, một nghiên cứu kéo dài hàng thập kỷ với 2,3 triệu người New Zealand đã phát hiện ra mối liên hệ chặt chẽ giữa rối loạn tâm thần và bệnh liên quan đến thể chất. Một nghiên cứu khác cùng năm cho thấy các vấn đề sức khỏe tâm thần có liên quan đến quá trình lão hóa nhanh ở tuổi trung niên. Hơn nữa, hiệu ứng lão hóa này xảy ra nhiều năm trước khi các bệnh liên quan đến tuổi tác khác xuất hiện.

Với những phát hiện này, các nhà nghiên cứu ở Hoa Kỳ và Hồng Kông đã thiết kế một thuật toán máy tính để tạo ra một đồng hồ lão hóa mới kết hợp một số yếu tố sức khỏe tâm lý và chỉ số sinh học của máu. Họ đã “đào tạo” thuật toán dựa trên dữ liệu của gần 5.000 người trưởng thành khỏe mạnh trong bộ dữ liệu của Nghiên cứu theo chiều dọc về sức khỏe và hưu trí của Trung Quốc (CHARLS), chỉ bao gồm những người tham gia từ 45 tuổi trở lên, sau đó thử nghiệm thuật toán này trên dữ liệu của 7.000 người khác. Đây là lần đầu tiên các nhà nghiên cứu “huấn luyện” đồng hồ lão hóa chỉ trên một nhóm lớn dân số của Trung Quốc (hầu hết các nghiên cứu được thực hiện trên người phương Tây) và đây cũng là một trong những nghiên cứu đầu tiên kết hợp các yếu tố có tác động tiêu cực lên sức khỏe tâm thần.


Cuối cùng, các tác giả đã nhận thấy các yếu tố tâm lý, chẳng hạn như cảm thấy không hạnh phúc hoặc cô đơn, cộng thêm tới 1,65 tuổi vào tuổi sinh học của một người. Tác động này vượt qua các đặc điểm nhân khẩu học cá nhân khác, chẳng hạn giới tính sinh học, khu vực sống, tình trạng hôn nhân và tình trạng hút thuốc. Các tác giả viết: “Chúng tôi kết luận rằng yếu tố tâm lý không nên bị bỏ qua trong các nghiên cứu về lão hóa do tác động đáng kể của chúng đến tuổi sinh học.”
agingmentalhealth_1.jpg


Nghiên cứu này kết hợp thông tin thể chất về 16 thành tố trong máu - bao gồm mức cholesterol - cũng như chỉ số BMI, vòng eo và huyết áp. Sức khỏe tâm lý của những người tham gia có tám cảm giác: bận tâm, cô đơn, không hạnh phúc, không tập trung, bồn chồn, chán nản, tuyệt vọng, hoặc sợ hãi.
Khi được thử nghiệm cụ thể trên những người bị bệnh, bao gồm cả những người mắc ung thư, bệnh tim, bệnh gan, bệnh phổi hoặc đột quỵ, đồng hồ này đã dự đoán chính xác rằng họ già hơn những người khác trong nhóm khỏe mạnh. Nhưng ảnh hưởng của những điều kiện này lên tuổi dự đoán không vượt quá 1,5 năm. Theo thuật toán, con số này thấp hơn một chút so với tác động tổng hợp của tất cả yếu tố tâm lý, vốn đẩy nhanh quá trình lão hóa thêm 1,65 năm.

Trong khi đó, hút thuốc làm tăng thêm 1,25 tuổi lão hóa. Điều này không có nghĩa là thuật toán cho thấy hút thuốc ít có nguy cơ đối với sức khỏe hơn là trầm cảm hoặc cô đơn; hút thuốc vẫn là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu của nhiều bệnh ung thư và bệnh tim. Nhưng dựa trên dự đoán của đồng hồ, có thể là nếu một người chưa kết hôn (cộng thêm 0,59 tuổi) hiếm khi cảm thấy hạnh phúc (thêm 0,35 tuổi), thường cảm thấy tuyệt vọng (thêm 0,28 tuổi) và khó ngủ (thêm 0,44 tuổi), điều đó có thể có tác động lớn hơn đến sức khỏe của họ so với việc hút thuốc.

Các tác giả cho biết kết quả của họ chứng minh tác động có hại của tình trạng sức khỏe tinh thần không tốt có mức độ tương đương với các bệnh nghiêm trọng và hút thuốc. Do đó, họ kết luận rằng thúc đẩy sức khỏe tinh thần có thể được coi là một can thiệp chống lão hóa tiềm năng với những lợi ích có thể ngang bằng với các phương pháp hữu hình khác.
 
Bên trên