Chỉ số hồng cầu bình thường là bao nhiêu?

[Hồ Thị Thanh Trà]

1. Chỉ số hồng cầu bình thường là bao nhiêu?
Để đảm bảo mọi chức năng của cơ thể luôn được diễn ra bình thường thì thể tích máu luôn phải được duy trì đầy đủ, trong đó các tế bào hồng cầu cũng cần đạt ở ngưỡng cho phép. Chỉ khi cơ thể có đủ lượng hồng cầu trong máu thì các tế bào ở mọi cơ quan mới được cung ứng đủ oxy và chất dinh dưỡng thiết yếu, phục vụ cho chức năng hoạt động thường ngày.

Chỉ số hồng cầu bình thường là bao nhiêu còn phụ thuộc vào giới tính. Giữa hai giới sẽ có sự khác nhau về chỉ số hồng cầu. Cụ thể là:

• Nam giới: chỉ số hồng cầu bình thường nằm trong khoảng 4,2 triệu đơn vị/mm3 máu;
• Nữ giới: chỉ số hồng cầu bình thường là 3,8 triệu đơn vị/mm3, thấp hơn so với nam giới.

Hồng cầu giúp luân chuyển oxy đến các cơ quan trong cơ thể để duy trì hoạt động sống mỗi ngày

Ngoài ra không phải lúc nào số lượng hồng cầu cũng luôn cố định mà nó sẽ thay đổi theo độ tuổi và từng thời điểm khác nhau trong ngày. Ở trẻ sau khi sinh khoảng 10 ngày đầu, chỉ số hồng cầu bình thường của trẻ rất cao (lên đến 5 triệu đơn vị/mm3 máu), tuy nhiên khi trẻ đạt mốc vài tháng tuổi thì chỉ số này sẽ giảm xuống bằng với mức của người trưởng thành. Ngoài ra khi cơ thể vận động nhiều, nhu cầu cần được cung cấp oxy của các tế bào sẽ tăng cao nên lượng hồng cầu cũng tăng theo.

Tương tự như các loại tế bào khác, tế bào hồng cầu không tồn tại vĩnh cửu mà nó sẽ sống theo chu kỳ. Sau khi được sinh ra và lao động miệt mài trong khoảng 100 - 200 ngày, các đại thực bào sẽ đến và tiêu hủy những tế bào hồng cầu già cỗi, nhường chỗ cho lứa tế bào mới được sản sinh ra.

Xét nghiệm công thức máu toàn phần là phương pháp phổ biến nhất được chỉ định để kiểm tra chỉ số hồng cầu trong cơ thể. Bên cạnh xác định số lượng tế bào hồng cầu, mẫu máu thu thập được còn tiết lộ nhiều vấn đề khác về sức khỏe thông qua đánh giá và phân tích các chỉ số khác.

2. Hồng cầu ở mức bất thường cảnh báo bệnh lý gì?
Số lượng hồng cầu tăng giảm bất thường có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Đôi khi đó chỉ là sự thay đổi tạm thời nhưng nhiều trường hợp đây lại là triệu chứng của những bệnh lý tiềm cẩn, cần có sự can thiệp y khoa.

2.1. Hồng cầu tăng cao bất thường về số lượng
Tình trạng hồng cầu gia tăng trong máu thường là do những nguyên nhân sau:

• Sử dụng đồ uống có cồn, chất kích thích khiến hồng cầu tăng, ví dụ như bia rượu, thuốc lá,...;
• Do mắc phải các loại bệnh lý như xơ phổi, ung thư thận, bệnh tim bẩm sinh hay bệnh đa hồng cầu..

Đôi khi hồng cầu trong máu cao cũng bắt nguồn từ điều kiện môi trường sống của mỗi người khác nhau. Điều này không quá nghiêm trọng và không gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nhưng nếu số lượng hồng cầu trong máu tăng quá cao vượt ngưỡng cho phép thì cần hết sức lưu ý vì điều này có thể gây ra biến chứng nguy hiểm, điển hình là vỡ mạch máu hoặc đột quỵ.

2.2. Hồng cầu giảm số lượng bất thường
Lượng hồng cầu trong máu có chỉ số giảm thấp bất thường có thể là do:

• Mắc bệnh về tủy, thiếu máu, rối loạn tuyến giáp, bệnh bạch cầu,...;
• Thiếu erythropoietin, chấn thương mạch máu;
• Suy dinh dưỡng hoặc cơ thể bị thiếu hụt các dưỡng chất cần thiết cho quá trình tạo máu như: sắt, đồng, folate, vitamin nhóm B (B6, B12).

Số lượng hồng cầu tăng giảm bất thường có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau

Hồng cầu suy giảm là tình trạng cần phải khắc phục càng sớm càng tốt bởi vì điều này gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, có thể khiến bệnh nhân gặp phải các triệu chứng như chóng mặt, khó thở, mất ngủ, chân tay đau nhức, thường xuyên mất ngủ. Nếu hay bị khó thở, chóng mặt nhất là khi vận động thì bạn nên đi khám, xét nghiệm kiểm tra chỉ số hồng cầu của cơ thể.

3. Chỉ số hồng cầu bất thường cần làm thế nào để cải thiện?
Trong trường hợp chỉ số hồng cầu chỉ thay đổi nhẹ không quá nghiêm trọng thì chưa cần phải dùng thuốc hoặc truyền máu. Thay vào đó bệnh nhân có thể áp dụng những biện pháp dưới đây để đạt được mức chỉ số hồng cầu bình thường.

3.1. Xây dựng một chế độ ăn uống phù hợp
Khi áp dụng thực đơn ăn uống lành mạnh cũng sẽ giúp đưa chỉ số hồng cầu trở về mức ổn định. Người bệnh nên tập trung bổ sung các chất dinh dưỡng như sau:

• Vitamin B12: có trong các thực phẩm như cá, sữa, trứng, ngũ cốc nguyên hạt,...;
• Sắt từ cá, thịt đỏ, thịt gia cầm, đậu khô, đậu Hà Lan, rau có màu xanh,...;'
• Đồng được tìm thấy trong các loại hạt, động vật có vỏ và thịt gia cầm;
• Uống nhiều nước, tối thiểu mỗi ngày bạn nên tiêu thụ khoảng 1,5 - 2 lít nước, thậm chí là nhiều hơn nếu bạn vận động nhiều;
• Hạn chế tối đa việc sử dụng các loại thức uống chứa nhiều cồn như bia rượu, caffein, chất kích thích, thuốc lá;
• Bổ sung hoa quả vào thực đơn dinh dưỡng hàng ngày để tăng cường vitamin thiết yếu.

Áp dụng thực đơn ăn uống lành mạnh cũng sẽ giúp đưa chỉ số hồng cầu trở về mức ổn định

3.2. Áp dụng lối sống khoa học, lành mạnh hơn
Lối sống lành mạnh sẽ giúp chúng ta cải thiện được quá trình tạo máu và nâng cao sức khỏe. Bạn nên tạo dựng những thói quen tốt cho cơ thể bằng cách:

• Thường xuyên vận động, tập thể dục nhằm thúc đẩy quá trình trao đổi chất, từ đó giúp máu lưu thông tốt hơn;
• Giảm căng thẳng, stress, có chế độ nghỉ ngơi hợp lý;
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý tiền ẩn, đặc biệt là các bệnh về máu;
• Kiểm soát tốt những bệnh lý nền có khả năng làm ảnh hưởng đến chỉ số hồng cầu trong máu.

Nhìn chung chỉ số hồng cầu bình thường không những giúp chúng ta có được một sức khỏe tốt và ổn định mà còn tránh được nguy cơ bệnh lý. Xét nghiệm máu thường được chỉ định để đánh giá chỉ số hồng cầu trong cơ thể.