Thanh Thúy
Well-known member
Hàng tỷ chiếc điện thoại thông minh cũ đang bị vứt xó mỗi năm, góp phần tạo nên một núi rác thải điện tử khổng lồ. Tuy nhiên, một nhóm nghiên cứu từ Estonia đã tìm ra một giải pháp đột phá: biến những thiết bị "hết đát" này thành các trung tâm dữ liệu thu nhỏ, mở ra một con đường mới đầy hứa hẹn cho một tương lai công nghệ bền vững hơn.
Vấn đề rác thải điện tử và ý tưởng đột phá
Mỗi năm, thế giới sản sinh ra một lượng rác thải điện tử khổng lồ, ước tính đạt 57,4 triệu tấn vào năm 2021 – một con số còn nặng hơn cả Vạn Lý Trường Thành. Trong đó, có tới hơn 5 tỷ chiếc điện thoại thông minh bị vứt bỏ, thường chỉ sau 2-3 năm sử dụng dù phần cứng vẫn còn hoạt động tốt. Chúng bị chôn lấp, rò rỉ các chất độc hại như chì và thủy ngân ra môi trường, hoặc bị đốt cháy, gây lãng phí tài nguyên nghiêm trọng.
Trước thực trạng đáng báo động đó, một nhóm các nhà khoa học tại Đại học Tartu, Estonia, đã đặt ra một câu hỏi: Sẽ thế nào nếu những chiếc điện thoại cũ này có thể được "tái sinh"? Công trình nghiên cứu của họ, vừa được công bố trên tạp chí uy tín IEEE Pervasive Computing, đã chứng minh rằng điều này hoàn toàn khả thi.
"Đổi mới thường không bắt đầu từ cái gì đó hoàn toàn mới, mà là từ việc suy nghĩ mới mẻ về những thứ đã cũ," ông Huber Flores, phó giáo sư và là một trong những tác giả của nghiên cứu, chia sẻ.
Biến điện thoại cũ thành trung tâm dữ liệu vi mô
Nhóm nghiên cứu đã chứng minh rằng những chiếc smartphone cũ, thậm chí đã có tuổi đời hơn một thập kỷ, hoàn toàn có thể được biến thành các trung tâm dữ liệu thu nhỏ (micro data center). Họ đã giải quyết các thách thức kỹ thuật bằng những cách làm sáng tạo. Đầu tiên, pin cũ đã xuống cấp được tháo bỏ hoàn toàn để loại bỏ nguy cơ rò rỉ hóa chất và thay thế bằng một nguồn điện ngoài ổn định hơn.
Tiếp theo, họ kết nối bốn chiếc điện thoại Google Nexus cũ thành một cụm, trong đó một chiếc đóng vai trò máy chủ, ba chiếc còn lại là máy trạm. Toàn bộ hệ thống được đặt trong một vỏ in 3D và được cài đặt Postmarket OS – một hệ điều hành nhẹ, mã nguồn mở dựa trên Linux, cho phép họ kiểm soát phần cứng một cách tự do và an toàn.
Điều đáng kinh ngạc là tổng chi phí để xây dựng mỗi cụm trung tâm dữ liệu này chỉ vỏn vẹn 8 Euro (khoảng 250 nghìn VNĐ). "Tất cả những gì bạn cần làm là mua một mô-đun để điều chỉnh điện áp, sau đó cài đặt hệ thống mã nguồn mở. Thế là bạn đã có một trung tâm dữ liệu nhỏ," Flores cho biết.
Những ứng dụng thực tế đầy tiềm năng
Để chứng minh tính hiệu quả, nhóm đã đặt trung tâm dữ liệu siêu nhỏ này vào một bong bóng chống thấm nước và thả xuống độ sâu 25 mét dưới biển. Kết nối với một camera, hệ thống đã thành công trong việc nhận diện và đếm các loài sinh vật biển, một nhiệm vụ mà trước đây thường đòi hỏi thợ lặn và nhiều giờ phân tích thủ công.
Ở một kịch bản khác, họ chứng minh rằng các trung tâm dữ liệu này có thể được đặt tại các trạm xe buýt để thu thập dữ liệu hành khách theo thời gian thực, giúp các thành phố tối ưu hóa hệ thống giao thông công cộng.
So với các bảng mạch đơn như Raspberry Pi thường được dùng cho các dự án DIY, những chiếc smartphone tái sử dụng này có bộ vi xử lý mạnh hơn và bộ nhớ nhanh hơn, nhưng lại có chi phí để biến đổi thấp hơn nhiều. Công trình này đã mở ra một con đường mới, không chỉ giúp giảm thiểu rác thải điện tử mà còn cung cấp một giải pháp tính toán chi phí thấp cho vô số ứng dụng, từ giám sát môi trường, theo dõi chất lượng không khí, nước, đến việc lưu trữ các máy chủ nhỏ. "Tính bền vững không chỉ là bảo tồn tương lai," một tác giả nghiên cứu khẳng định. "Mà là tái hiện hiện tại, nơi các thiết bị của ngày hôm qua trở thành cơ hội của ngày mai".
Vấn đề rác thải điện tử và ý tưởng đột phá
Mỗi năm, thế giới sản sinh ra một lượng rác thải điện tử khổng lồ, ước tính đạt 57,4 triệu tấn vào năm 2021 – một con số còn nặng hơn cả Vạn Lý Trường Thành. Trong đó, có tới hơn 5 tỷ chiếc điện thoại thông minh bị vứt bỏ, thường chỉ sau 2-3 năm sử dụng dù phần cứng vẫn còn hoạt động tốt. Chúng bị chôn lấp, rò rỉ các chất độc hại như chì và thủy ngân ra môi trường, hoặc bị đốt cháy, gây lãng phí tài nguyên nghiêm trọng.
Trước thực trạng đáng báo động đó, một nhóm các nhà khoa học tại Đại học Tartu, Estonia, đã đặt ra một câu hỏi: Sẽ thế nào nếu những chiếc điện thoại cũ này có thể được "tái sinh"? Công trình nghiên cứu của họ, vừa được công bố trên tạp chí uy tín IEEE Pervasive Computing, đã chứng minh rằng điều này hoàn toàn khả thi.
"Đổi mới thường không bắt đầu từ cái gì đó hoàn toàn mới, mà là từ việc suy nghĩ mới mẻ về những thứ đã cũ," ông Huber Flores, phó giáo sư và là một trong những tác giả của nghiên cứu, chia sẻ.
Biến điện thoại cũ thành trung tâm dữ liệu vi mô
Nhóm nghiên cứu đã chứng minh rằng những chiếc smartphone cũ, thậm chí đã có tuổi đời hơn một thập kỷ, hoàn toàn có thể được biến thành các trung tâm dữ liệu thu nhỏ (micro data center). Họ đã giải quyết các thách thức kỹ thuật bằng những cách làm sáng tạo. Đầu tiên, pin cũ đã xuống cấp được tháo bỏ hoàn toàn để loại bỏ nguy cơ rò rỉ hóa chất và thay thế bằng một nguồn điện ngoài ổn định hơn.
Tiếp theo, họ kết nối bốn chiếc điện thoại Google Nexus cũ thành một cụm, trong đó một chiếc đóng vai trò máy chủ, ba chiếc còn lại là máy trạm. Toàn bộ hệ thống được đặt trong một vỏ in 3D và được cài đặt Postmarket OS – một hệ điều hành nhẹ, mã nguồn mở dựa trên Linux, cho phép họ kiểm soát phần cứng một cách tự do và an toàn.
Điều đáng kinh ngạc là tổng chi phí để xây dựng mỗi cụm trung tâm dữ liệu này chỉ vỏn vẹn 8 Euro (khoảng 250 nghìn VNĐ). "Tất cả những gì bạn cần làm là mua một mô-đun để điều chỉnh điện áp, sau đó cài đặt hệ thống mã nguồn mở. Thế là bạn đã có một trung tâm dữ liệu nhỏ," Flores cho biết.
Những ứng dụng thực tế đầy tiềm năng
Để chứng minh tính hiệu quả, nhóm đã đặt trung tâm dữ liệu siêu nhỏ này vào một bong bóng chống thấm nước và thả xuống độ sâu 25 mét dưới biển. Kết nối với một camera, hệ thống đã thành công trong việc nhận diện và đếm các loài sinh vật biển, một nhiệm vụ mà trước đây thường đòi hỏi thợ lặn và nhiều giờ phân tích thủ công.
Ở một kịch bản khác, họ chứng minh rằng các trung tâm dữ liệu này có thể được đặt tại các trạm xe buýt để thu thập dữ liệu hành khách theo thời gian thực, giúp các thành phố tối ưu hóa hệ thống giao thông công cộng.
So với các bảng mạch đơn như Raspberry Pi thường được dùng cho các dự án DIY, những chiếc smartphone tái sử dụng này có bộ vi xử lý mạnh hơn và bộ nhớ nhanh hơn, nhưng lại có chi phí để biến đổi thấp hơn nhiều. Công trình này đã mở ra một con đường mới, không chỉ giúp giảm thiểu rác thải điện tử mà còn cung cấp một giải pháp tính toán chi phí thấp cho vô số ứng dụng, từ giám sát môi trường, theo dõi chất lượng không khí, nước, đến việc lưu trữ các máy chủ nhỏ. "Tính bền vững không chỉ là bảo tồn tương lai," một tác giả nghiên cứu khẳng định. "Mà là tái hiện hiện tại, nơi các thiết bị của ngày hôm qua trở thành cơ hội của ngày mai".