Khán giả quốc tế xem anime như thế nào? Từ "Oshi no Ko" cho đến sự thống trị của anime rom-com

Thanh Thúy

Well-known member
Anime Nhật Bản được nhìn nhận như thế nào ở nước ngoài? Nhà xã hội học giải trí Nakayama Atsuo cho biết: "Anime hài lãng mạn học đường vẫn luôn được yêu thích một cách ổn định. Điều thú vị là ngày càng có nhiều người quan tâm đến những tác phẩm không có nhiều tình tiết cao trào mà tập trung khai thác những biến chuyển tâm lý dù là nhỏ nhất của các nhân vật."


Không chỉ "Oshi no Ko" mới là tâm điểm chú ý

"MyAnimeList" (MAL), nơi quy tụ khoảng 20 triệu người hâm mộ anime trên toàn thế giới, được ví như “Wikipedia” dành cho những ai yêu thích anime.

Cứ 3 tháng một lần, trang web này lại cập nhật thêm 60-70 trang dành cho các bộ anime mới phát sóng, với 4 mục thông tin hiển thị ngay đầu trang là: Members (số lượng người dùng thêm anime vào danh sách), Score (điểm đánh giá anime), Popularity (thứ hạng dựa trên số lượng Members), và Ranked (thứ hạng dựa trên điểm Score). Là một trang web dành cho người hâm mộ anime quốc tế, tất cả nội dung trên MAL đều được trình bày bằng tiếng Anh.


1729420043064.png


Đây quả là “mỏ vàng” quý giá. Khoảng 60-70% người dùng MAL là giới trẻ trong độ tuổi từ 10-20, 50-60% đến từ các nước Âu Mỹ, phần còn lại đến từ châu Á, Nam Mỹ,... và chỉ chưa đến 1% là người Nhật Bản. Có thể nói, MAL là trang web tập ********** đồng “người hâm mộ anime không phải người Nhật” 1 cách thuần túy. MAL chính là nơi phản ánh chân thực nhất về cách anime được đón nhận trên toàn thế giới thông qua các nền tảng phát trực tuyến như Netflix hay Crunchyroll (nền tảng phát trực tuyến anime lớn nhất thế giới).

Mùa hè 2024 (quý 3) là khoảng thời gian “bội thu” của các “tân binh” đầy triển vọng. Thường thì các vị trí dẫn đầu bảng xếp hạng sẽ thuộc về các phần tiếp theo của những bộ anime nổi tiếng, chẳng hạn "Oshi no Ko" mùa 2 (340.000 người theo dõi) là bộ anime đang giữ vị trí số 1 về số lượng Members, hay "Tower of God" mùa 2 (180.000 người theo dõi) - bộ anime xếp thứ 3.

Tuy nhiên, bảng xếp hạng mùa này lại ghi nhận sự áp đảo của các tác phẩm mới, bao gồm: "Alya Sometimes Hides Her Feelings in Russian" (220.000 người theo dõi) ở vị trí thứ 2; "My Deer Friend Nokotan" (210.000 người theo dõi) ở vị trí thứ 4; "Wistoria: Wand and Sword" (200.000 người theo dõi) ở vị trí thứ 5; "Makeine: Too Many Losing Heroines!" (180.000 người theo dõi) ở vị trí thứ 6; "No Longer Allowed in Another World" (150.000 người theo dõi) ở vị trí thứ 7; "Days with My Stepsister" (150.000 người theo dõi) ở vị trí thứ 8; "Isekai Suicide Squad" (140.000 người theo dõi) ở vị trí thứ 9; "Failure Frame" (140.000 người theo dõi) ở vị trí thứ 10.

Có tới 3/5 anime trong top 5 và 8/10 anime trong top 10 là các tác phẩm mới. Đây là tỷ lệ “tân binh” cao chưa từng thấy trong vài năm trở lại đây. Trong khi đó, ở mùa trước - mùa xuân 2024 (quý 2), chỉ có 1 anime mới lọt vào top 5 và 3 anime mới lọt vào top 10.


1729420055287.png


Nói về khả năng gây ấn tượng mạnh mẽ, có lẽ không bộ anime nào qua mặt được "My Deer Friend Nokotan" với điệu nhảy “bắt tai” cùng câu hát lặp đi lặp lại “Shika no Kono Kono Kono”. Nó đã tạo nên một hiện tượng không kém gì màn kết hợp giữa nhóm nhạc Creepy Nuts và "Mashle: Magic and Muscles" mùa 2 vào nửa cuối năm ngoái - siêu hit "BBBB" khuấy đảo từ trong ra ngoài nước.

"My Deer Friend Nokotan" là một bộ anime hài hước “điên rồ” lấy bối cảnh tại một trường trung học ở thành phố Hino, Tokyo. Nội dung phim xoay quanh những câu chuyện “khó đỡ” của nữ sinh Shikano Konoko, người bỗng nhiên mọc sừng nai trên đầu mà không rõ lý do, và cô bạn cùng lớp Koshi Koko - một nữ sinh cá biệt.

Trên MAL, người hâm mộ quốc tế đã để lại nhiều bình luận thú vị về “Shika no Ko”, chẳng hạn như: “Hươu! Hươu, hươu, hươu. Anime về giáo phái tôn thờ hươu. Anime manga cuối cùng đã đạt đến cảnh giới này. Liệu đây có phải là sự trở lại của thể loại anime đời thường của Kyoto Animation?”; “Bài hát mở đầu quá bắt tai đến nỗi tôi còn nằm mơ thấy nó (ác mộng)”; “Cực phẩm của ‘lỗi não’”; “Chủ nghĩa Dada dường như đang trỗi dậy một lần nữa sau 100 năm”... Nhìn chung, có vẻ như người hâm mộ quốc tế cũng có chung cảm nhận với người hâm mộ Nhật Bản về “My Deer Friend Nokotan”.

Tác giả của bộ truyện tranh gốc vốn là một họa sĩ minh họa nổi tiếng. Trước đó, anh từng gây ấn tượng với độc giả qua bộ truyện tranh “điên rồ” không kém là "God and The Quintet" của nhà xuất bản Houbunsha. Bên cạnh manga, Oshioshi còn được biết đến với vai trò là người thiết kế tạo hình cho các VTuber nổi tiếng như Amane Kanata (thuộc nhóm Hololive) và Kuzuryu Kirame (thuộc nhóm Nijisanji). (Trong ngành công nghiệp VTuber, họa sĩ minh họa chịu trách nhiệm thiết kế tạo hình cho VTuber được gọi là “mama”).

1729420074883.png


Một thông tin bên lề là trong những năm gần đây, ngày càng có nhiều “mama” tự mình ra mắt với tư cách là VTuber.

Một ví dụ điển hình là Shigure Ui - “mama” của VTuber nổi tiếng Oozora Subaru (thuộc nhóm Hololive). Bản thân Shigure Ui cũng là một VTuber có hơn 2 triệu người theo dõi. Cô nàng còn sở hữu tài năng âm nhạc thiên bẩm, được chứng minh qua bản hit “Shukusei!! Loli Kami Requiem” gây bão mạng xã hội vào năm 2022. Tuy nhiên, Shigure Ui vẫn luôn khẳng định: “Nghề nghiệp chính của tôi là họa sĩ minh họa”.

Những “nhân vật đứng sau” tài năng và nổi tiếng như vậy có lẽ cũng giống như những nhà biên kịch hay nhà sản xuất chương trình truyền hình tài năng trong quá khứ.

"My Deer Friend Nokotan" sở hữu nội dung đầy cuốn hút, tựa như “Umaru-chan”, “Bocchi the Rock!” Thật khó tin là bộ anime này lại được đón nhận nồng nhiệt ở cả Nhật Bản, Bắc Mỹ lẫn châu Âu. Thế nhưng, con số đã chứng minh tất cả. Từ 80.000 người theo dõi trước khi phát sóng, chỉ sau 3 tháng, số lượng Members giờ đã tăng lên gấp đôi, giúp bộ phim lọt top 5 anime được yêu thích nhất trong mùa này.

Bên cạnh đó, mùa này còn có 2 cái tên đáng chú ý khác là “Oshi no Ko" “Tower of God”.

1729420116435.png


“Oshi no Ko” có lẽ là cái tên đã quá quen thuộc với khán giả. Phần 2 của bộ phim lấy bối cảnh “sân khấu 2.5D”, đề cập đến những xung đột giữa nguyên tác và vở kịch - một vấn đề nhức nhối trong ngành công nghiệp giải trí. Mặc dù sức hút có phần giảm sút so với mùa 1 (mùa xuân 2023) từng “gây bão” với ca khúc “Idol”, “Oshi no Ko” mùa 2 vẫn là bộ anime có số lượng Members cao nhất trong mùa này.

Trong khi đó, “Tower of God” là bộ anime chuyển thể từ webtoon Hàn Quốc không mấy nổi tiếng tại Nhật Bản. Tuy nhiên, ít ai biết rằng tác phẩm này từng thu hút tới 340.000 người theo dõi trên MAL ngay từ mùa đầu tiên ra mắt vào mùa xuân 2020 (quý 2). Con số ấn tượng này đã giúp “Tower of God” trở thành bộ anime ăn khách thứ 2 trên MAL vào thời điểm đó, chỉ sau “Kaguya-sama: Love Is War" - bộ anime nổi tiếng được chuyển thể thành phim live-action.

Các tác phẩm chuyển thể từ webtoon Hàn Quốc dù được sản xuất bởi các hãng phim Nhật Bản, thường không mấy thành công tại thị trường nội địa mà lại “làm mưa làm gió” ở nước ngoài. “Solo Leveling” - một bộ anime chuyển thể từ webtoon Hàn Quốc khác - cũng rơi vào trường hợp tương tự. Cùng với “Solo Leveling”, “Tower of God” được xem là một trong những tác phẩm truyền thông đa phương tiện thành công nhất của Hàn Quốc trên trường quốc tế.

“Suicide Squad Isekai” cũng là một trường hợp tương tự “Tower of God”. Đây là bộ anime nguyên tác hoàn toàn mới do Warner Bros. Japan sản xuất, kết hợp giữa thể loại isekai (xuyên không, dị giới) với thương hiệu “con cưng” của Warner Bros. - “Suicide Squad”. Wit Studio là đơn vị chịu trách nhiệm sản xuất hoạt họa cho dự án này. Có thể nói, anime Nhật Bản đã vươn xa đến tầm cao mới.

1729420139694.png


Sự kết hợp giữa “siêu anh hùng Mỹ” và “isekai” đã tạo nên phản ứng hóa học như thế nào? Đây là câu hỏi khiến không ít người hâm mộ tò mò. Tuy nhiên, có vẻ như “Suicide Squad Isekai” đã không thể đáp ứng được sự kỳ vọng của khán giả khi chỉ dừng chân ở vị trí thứ 9 trên bảng xếp hạng MAL. Có thể thấy, thị hiếu của khán giả Nhật Bản và phương Tây không phải lúc nào cũng giống nhau, cả núi ví dụ đã chứng minh cho điều đó. Song, dù thế nào thì cũng có 1 mẫu số chung cho khán giả anime.

Nhìn chung, các tác phẩm dẫn đầu bảng xếp hạng mùa này chủ yếu là anime hài lãng mạn học đường, hay còn gọi là “anime học đường” hay "anime rom-com".

"Alya Sometimes Hides Her Feelings in Russian" với 320.000 người theo dõi, đã tăng số lượng Members lên gần gấp 3 lần chỉ sau 3 tháng phát sóng. Trong khi đó, “Oshi no Ko” mùa 2 chỉ tăng khoảng 1,5 lần số lượng Members so với mùa trước. Chúng đều là những tác phẩm được sản xuất bởi studio Doga Kobo (có trụ sở chính tại Nerima, Tokyo). Sau khi được KADOKAWA mua lại vào năm 2024, Doga Kobo đã “khuấy đảo” bảng xếp hạng MAL với 2 vị trí dẫn đầu.

Đúng như tên gọi, nữ chính của "Alya Sometimes Hides Her Feelings in Russian" là một cô nàng người Nga “tsundere” (lạnh lùng, khó gần nhưng đôi khi lại dịu dàng, đáng yêu), chỉ nói tiếng Nga khi thể hiện khía cạnh “dere” (dịu dàng, đáng yêu). Điều thú vị là nam chính lại có thể hiểu tiếng Nga. Chính yếu tố bất ngờ này đã tạo nên nét độc đáo cho tác phẩm. Bên cạnh đó, tạo hình nhân vật đẹp mắt, hình ảnh trau chuốt cũng là một trong những yếu tố giúp bộ phim chinh phục khán giả.

1729420200027.png


Trên MAL, người hâm mộ dành nhiều lời khen “có cánh” cho anime: “Đây là bộ phim hài lãng mạn mà ai cũng mong chờ, một ‘[Nisekoi]’ thứ hai.”; “Tuy lấy bối cảnh học đường với những mô-típ quen thuộc như ‘tsundere’, ‘brocon’ (yêu anh/em trai một cách thái quá), nhưng nội dung phim được xây dựng khá tốt. Bên cạnh đó, phim vẫn giữ được những yếu tố đặc trưng của thể loại hài lãng mạn, đồng thời tạo nên nét độc đáo và thú vị riêng.”; “Hình ảnh rất đẹp. Đây là một trong những tuyệt phẩm của Doga Kobo.”

"Makeine: Too Many Losing Heroines!"
bộ anime xếp thứ 6 trên bảng xếp hạng MAL, xoay quanh câu chuyện về một chàng trai và những cô nàng “kém may mắn” trong chuyện tình cảm. Mặc dù thoạt nhìn, nó có vẻ là một bộ anime harem (hậu cung) điển hình, nhưng điểm khác biệt là các nữ chính trong phim đều đã có đối tượng thầm thương trộm nhớ và vẫn chưa nguôi ngoai mối tình đơn phương. Do đó, ngay từ đầu, họ đã không xem nam chính là “đối tượng tiềm năng”. Chính cách xây dựng nhân vật mới lạ này đã tạo nên nét đặc sắc khác biệt với các bộ rom-com kia.

Không phải ngẫu nhiên mà nó nhận được nhiều lời khen từ phía người hâm mộ: “Nukumizu (nam chính) và Anna (nữ chính) là cặp đôi ‘Makeine’ (kẻ thua cuộc) đẹp nhất.”; “Câu chuyện tình yêu trong phim rất thực tế. Không có chuyện ‘yêu từ cái nhìn đầu tiên’, cũng chẳng có những lời tỏ tình ‘sến súa’ kiểu ‘Tớ thích cậu!’. Tình yêu trong phim phát triển một cách tự nhiên theo thời gian. Chính điều này đã tạo nên sức hút cho bộ phim.”; “12 tuần xem phim là 12 tuần tôi được đắm chìm trong thế giới phép thuật của A-1 Pictures. Đây là một cách tân mới mẻ cho thể loại rom-com.” “Makeine” cũng từ đó mà trở thành một từ tiếng Anh mới.

Điểm chung của 2 tác phẩm này là “tình yêu không phải lúc nào cũng đến dễ dàng”, và chính điều này đã giúp 2 bộ phim ghi điểm trong mắt khán giả. Tsundere, brocon, kém may mắn, harem... - sau 20 năm, những mô-típ quen thuộc này đã trở thành “đặc sản” của thể loại anime hài lãng mạn học đường Nhật Bản. Giờ đây, khán giả mong muốn được thấy một điều gì đó gần gũi hơn, chân thực hơn, phản ánh đúng thực tế “không phải lúc nào chúng ta cũng có được thứ mình muốn”.

1729420273242.png


Ngày càng có nhiều khán giả, không chỉ ở Nhật Bản mà còn ở nhiều quốc gia khác trên thế giới, đặc biệt là các nước phương Tây, yêu thích thể loại anime học đường Nhật Bản. Họ tìm thấy sự đồng cảm trong những câu chuyện tình yêu nhẹ nhàng, tinh tế, trong thế giới học đường thu nhỏ với những nhân vật đa chiều và mối quan hệ phức tạp. Họ muốn được tự mình khám phá và cảm nhận từng cung bậc cảm xúc của nhân vật.

Mỹ là quốc gia có đông người hâm mộ anime nhất thế giới. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa họ chỉ thích những anime có cốt truyện kịch tính hay những màn “thả thính” táo bạo. "The Girl I Like Forgot Her Glasses" từng “gây sốt” cộng đồng mạng. Qua đó, có thể thấy thể loại anime học đường với câu chuyện tình yêu trong sáng, nhẹ nhàng, lãng mạn đang ngày càng trở nên phổ biến đối với khán giả quốc tế.

Nhìn chung, bên cạnh nội dung hấp dẫn và dàn nhân vật độc đáo, chất lượng hình ảnh với nét vẽ đẹp mắt, ấn tượng cũng là một yếu tố quan trọng quyết định đến thành công của một bộ anime rom-com. Những cái tên nổi tiếng trong bài đều hội tụ đủ các yếu tố này.
 
Bên trên