Minh Thư
Well-known member
Từ đầu năm đến nay, nhiều bệnh viện trên cả nước ghi nhận hàng loạt ca nhập viện do tự ý điều trị bệnh theo thông tin trên mạng. Không ít bệnh nhân rơi vào tình trạng nguy kịch sau khi mua thuốc trên TikTok, mạng xã hội.
Bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai thăm khám cho bệnh nhi điều trị tại Trung tâm Nhi khoa do bố mẹ tự ý mua thuốc để chữa ho tại nhà.
Tự chữa bệnh: Lợi bất cập hại
TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) - chia sẻ về ca bệnh nguy kịch do sử dụng thuốc giảm cân mua trên TikTok. Nữ bệnh nhân 21 tuổi (Gia Lâm, Hà Nội) bị ngộ độc Sibutramine, một chất bị cấm tại Việt Nam từ năm 2010. Sau một tháng uống thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc, cô rơi vào trạng thái hôn mê, gia đình phải đưa đi cấp cứu.
Xét nghiệm mẫu thuốc bệnh nhân sử dụng cho thấy dương tính với Sibutramine, một hoạt chất từng được sử dụng điều trị béo phì nhưng đã bị cấm ở nhiều quốc gia do nguy cơ đột quỵ, bệnh tim mạch. “Sibutramine có cấu trúc phân tử tương tự ma túy Amphetamine, là một chất nguy hiểm với nguy cơ độc tính cao” - TS.BS Nguyên nhấn mạnh.
TS.BS Nguyễn Quang Bảy, Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai cũng thông tin về ca bệnh nam sinh viên liệt tứ chi sau thói quen tự trị nhiệt miệng. Kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhân bị hạ kali máu nghiêm trọng, chỉ còn 2,1 mmol/L (trong khi mức bình thường là 3,5-5,0 mmol/L). Sau một đêm cấp cứu, bệnh nhân đã cử động tốt hơn. Nguyên nhân bắt nguồn từ thói quen tự mua thuốc bột không rõ nguồn gốc để trị nhiệt miệng. Những loại thuốc này có thể chứa corticoid - một hoạt chất chống viêm mạnh, nhưng nếu lạm dụng có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.
Theo TS.BS Nguyễn Quang Bảy, tại Việt Nam, nhiều người có thói quen tự mua thuốc chứa corticoid để trị viêm họng, viêm da, đau lưng, thoái hóa khớp... mà không lường trước hậu quả. Lạm dụng corticoid có thể gây nhiều tác dụng phụ nguy hiểm, đặc biệt là suy thượng thận - tình trạng có thể dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời.
Mạng xã hội gần đây xôn xao trước tin Hoa hậu Thùy Tiên, Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs quảng cáo sai sự thật về một loại kẹo rau củ. Họ giới thiệu sản phẩm này chứa hàm lượng chất xơ cao, chỉ cần vài viên là đủ cho cơ thể mỗi ngày. Tuy nhiên, ngày 4.3, một người tiêu dùng đã kiểm nghiệm sản phẩm tại Viện Đo lường chất lượng Quốc gia. Kết quả cho thấy 30 viên chỉ chứa 0,51 gram chất xơ, quá thấp so với nhu cầu cơ thể.
Ngày 7.3, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) xác định sản phẩm SUPERGREENS GUMMIES (kẹo rau củ Kera) có dấu hiệu vi phạm quảng cáo trên các nền tảng trực tuyến.
Cục yêu cầu Sở An toàn thực phẩm TPHCM kiểm tra Công ty Cổ phần Tập đoàn Chị em rọt (đơn vị công bố sản phẩm) và Công ty Cổ phần ASIA LIFE (đơn vị sản xuất) đồng thời đề nghị các cơ quan liên quan kiểm tra, xử lý các cá nhân quảng cáo vi phạm.
Sản phẩm kẹo rau củ Kera được bán trên nhiều nền tảng mạng xã hội.
Cảnh giác trước “bẫy” quảng cáo
Internet giúp mọi người tiếp cận nhanh với thông tin y khoa. Chỉ cần vài thao tác tìm kiếm, người bệnh có thể đọc hàng loạt lời khuyên, bài thuốc hoặc hướng dẫn chữa bệnh. Đặc biệt, các hội nhóm trên mạng và video chia sẻ từ những cá nhân không có chuyên môn y tế góp phần thúc đẩy xu hướng tự chữa bệnh.
TS.BS Nguyễn Trung Nguyên cảnh báo về các nguy cơ khi tự chữa bệnh qua mạng như ngộ độc thuốc, tác dụng phụ nguy hiểm (Tự mua thuốc theo lời khuyên trên mạng mà không hiểu rõ liều lượng có thể gây suy gan, suy thận, biến chứng nguy hiểm), chậm trễ điều trị chuyên khoa (Điều trị sai cách có thể khiến bệnh trở nặng, đặc biệt với ung thư, tiểu đường, bệnh tim mạch), ảnh hưởng tâm lý (Nhiều người lo lắng quá mức khi đọc thông tin sai lệch, tự nhận mình mắc bệnh nặng). Ngược lại, một số khác lại chủ quan, chậm trễ đi khám.
TS Nguyễn Hùng Long - Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) - cho biết, các nền tảng như Facebook, TikTok, Shopee tràn ngập quảng cáo thực phẩm chức năng với những lời hứa hẹn “thần kỳ” như giảm cân nhanh, làm đẹp tức thì.
Nhiều TikToker, KOLs, Influencers giới thiệu sản phẩm với cam kết “chữa bách bệnh”, “hiệu quả tức thì”, khiến nhiều người tin tưởng mua dùng, nhưng kết quả không như mong đợi, thậm chí gây hại sức khỏe.
Theo quy định của Bộ Y tế, thực phẩm chức năng chỉ hỗ trợ dinh dưỡng, không thể thay thế thuốc chữa bệnh. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp lợi dụng tâm lý muốn khỏi bệnh nhanh để quảng cáo sai sự thật, dùng người nổi tiếng tăng độ tin cậy. Những cụm từ như “giúp khỏi bệnh hoàn toàn”, “tác dụng nhanh chỉ sau vài ngày”, “bài thuốc gia truyền 100% tự nhiên” đều là dấu hiệu thổi phồng.
TS.BS Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo, khi cần mua bất cứ sản phẩm nào, người tiêu dùng cần chọn những sản phẩm có chứng nhận lưu hành chính thức, hóa đơn chứng từ rõ ràng. Không nên mua thuốc giảm cân qua mạng xã hội hay từ các nguồn không xác định. Khi có vấn đề sức khỏe, người dân nên tham khảo ý kiến bác sĩ thay vì tự ý chữa bệnh theo các nguồn tin trên mạng.
Bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai thăm khám cho bệnh nhi điều trị tại Trung tâm Nhi khoa do bố mẹ tự ý mua thuốc để chữa ho tại nhà.
Tự chữa bệnh: Lợi bất cập hại
TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) - chia sẻ về ca bệnh nguy kịch do sử dụng thuốc giảm cân mua trên TikTok. Nữ bệnh nhân 21 tuổi (Gia Lâm, Hà Nội) bị ngộ độc Sibutramine, một chất bị cấm tại Việt Nam từ năm 2010. Sau một tháng uống thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc, cô rơi vào trạng thái hôn mê, gia đình phải đưa đi cấp cứu.
Xét nghiệm mẫu thuốc bệnh nhân sử dụng cho thấy dương tính với Sibutramine, một hoạt chất từng được sử dụng điều trị béo phì nhưng đã bị cấm ở nhiều quốc gia do nguy cơ đột quỵ, bệnh tim mạch. “Sibutramine có cấu trúc phân tử tương tự ma túy Amphetamine, là một chất nguy hiểm với nguy cơ độc tính cao” - TS.BS Nguyên nhấn mạnh.
TS.BS Nguyễn Quang Bảy, Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai cũng thông tin về ca bệnh nam sinh viên liệt tứ chi sau thói quen tự trị nhiệt miệng. Kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhân bị hạ kali máu nghiêm trọng, chỉ còn 2,1 mmol/L (trong khi mức bình thường là 3,5-5,0 mmol/L). Sau một đêm cấp cứu, bệnh nhân đã cử động tốt hơn. Nguyên nhân bắt nguồn từ thói quen tự mua thuốc bột không rõ nguồn gốc để trị nhiệt miệng. Những loại thuốc này có thể chứa corticoid - một hoạt chất chống viêm mạnh, nhưng nếu lạm dụng có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.
Theo TS.BS Nguyễn Quang Bảy, tại Việt Nam, nhiều người có thói quen tự mua thuốc chứa corticoid để trị viêm họng, viêm da, đau lưng, thoái hóa khớp... mà không lường trước hậu quả. Lạm dụng corticoid có thể gây nhiều tác dụng phụ nguy hiểm, đặc biệt là suy thượng thận - tình trạng có thể dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời.
Mạng xã hội gần đây xôn xao trước tin Hoa hậu Thùy Tiên, Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs quảng cáo sai sự thật về một loại kẹo rau củ. Họ giới thiệu sản phẩm này chứa hàm lượng chất xơ cao, chỉ cần vài viên là đủ cho cơ thể mỗi ngày. Tuy nhiên, ngày 4.3, một người tiêu dùng đã kiểm nghiệm sản phẩm tại Viện Đo lường chất lượng Quốc gia. Kết quả cho thấy 30 viên chỉ chứa 0,51 gram chất xơ, quá thấp so với nhu cầu cơ thể.
Ngày 7.3, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) xác định sản phẩm SUPERGREENS GUMMIES (kẹo rau củ Kera) có dấu hiệu vi phạm quảng cáo trên các nền tảng trực tuyến.
Cục yêu cầu Sở An toàn thực phẩm TPHCM kiểm tra Công ty Cổ phần Tập đoàn Chị em rọt (đơn vị công bố sản phẩm) và Công ty Cổ phần ASIA LIFE (đơn vị sản xuất) đồng thời đề nghị các cơ quan liên quan kiểm tra, xử lý các cá nhân quảng cáo vi phạm.
Cảnh giác trước “bẫy” quảng cáo
Internet giúp mọi người tiếp cận nhanh với thông tin y khoa. Chỉ cần vài thao tác tìm kiếm, người bệnh có thể đọc hàng loạt lời khuyên, bài thuốc hoặc hướng dẫn chữa bệnh. Đặc biệt, các hội nhóm trên mạng và video chia sẻ từ những cá nhân không có chuyên môn y tế góp phần thúc đẩy xu hướng tự chữa bệnh.
TS.BS Nguyễn Trung Nguyên cảnh báo về các nguy cơ khi tự chữa bệnh qua mạng như ngộ độc thuốc, tác dụng phụ nguy hiểm (Tự mua thuốc theo lời khuyên trên mạng mà không hiểu rõ liều lượng có thể gây suy gan, suy thận, biến chứng nguy hiểm), chậm trễ điều trị chuyên khoa (Điều trị sai cách có thể khiến bệnh trở nặng, đặc biệt với ung thư, tiểu đường, bệnh tim mạch), ảnh hưởng tâm lý (Nhiều người lo lắng quá mức khi đọc thông tin sai lệch, tự nhận mình mắc bệnh nặng). Ngược lại, một số khác lại chủ quan, chậm trễ đi khám.
TS Nguyễn Hùng Long - Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) - cho biết, các nền tảng như Facebook, TikTok, Shopee tràn ngập quảng cáo thực phẩm chức năng với những lời hứa hẹn “thần kỳ” như giảm cân nhanh, làm đẹp tức thì.
Nhiều TikToker, KOLs, Influencers giới thiệu sản phẩm với cam kết “chữa bách bệnh”, “hiệu quả tức thì”, khiến nhiều người tin tưởng mua dùng, nhưng kết quả không như mong đợi, thậm chí gây hại sức khỏe.
Theo quy định của Bộ Y tế, thực phẩm chức năng chỉ hỗ trợ dinh dưỡng, không thể thay thế thuốc chữa bệnh. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp lợi dụng tâm lý muốn khỏi bệnh nhanh để quảng cáo sai sự thật, dùng người nổi tiếng tăng độ tin cậy. Những cụm từ như “giúp khỏi bệnh hoàn toàn”, “tác dụng nhanh chỉ sau vài ngày”, “bài thuốc gia truyền 100% tự nhiên” đều là dấu hiệu thổi phồng.
TS.BS Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo, khi cần mua bất cứ sản phẩm nào, người tiêu dùng cần chọn những sản phẩm có chứng nhận lưu hành chính thức, hóa đơn chứng từ rõ ràng. Không nên mua thuốc giảm cân qua mạng xã hội hay từ các nguồn không xác định. Khi có vấn đề sức khỏe, người dân nên tham khảo ý kiến bác sĩ thay vì tự ý chữa bệnh theo các nguồn tin trên mạng.