Sony đang phát triển robot có thể phẫu thuật siêu chính xác để hỗ trợ các bác sĩ

[Thanh Thúy]

Tháng 5 vừa qua, Sony đã gây bất ngờ khi công bố nguyên mẫu robot hỗ trợ phẫu thuật đặc biệt, nhắm đến ứng dụng trong lĩnh vực y tế. Với công nghệ độc quyền của mình, Sony hứa hẹn sẽ tạo ra bước đột phá trong tương lai của robot y tế.

Robot mà Sony phát triển thuộc lĩnh vực phẫu thuật vi mô (microsurgery), chuyên xử lý các mô nhỏ như mạch máu và dây thần kinh có đường kính dưới 1mm, thường được thực hiện với sự hỗ trợ của kính hiển vi.

Robot hỗ trợ phẫu thuật của Sony gồm hai phần:

• Bộ phận điều khiển (leader): Cho phép bác sĩ phẫu thuật điều khiển từ xa.
• Bộ phận thực hiện (follower): Tiếp xúc trực tiếp với cơ quan nội tạng của bệnh nhân để thực hiện phẫu thuật.

Cả hai bộ phận đều được tích hợp nhiều công nghệ robot tiên tiến của Sony. Mặc dù "Sony và y tế" là sự kết hợp khá mới mẻ, nhưng Sony đã bắt đầu nghiên cứu robot phẫu thuật từ năm 2015, tập trung vào việc phát triển cảm biến lực độc quyền cho robot thao tác chính xác. Năm 2021, bộ phận R&D của Sony đã công bố "Hệ thống điều khiển song phương chính xác", một công nghệ robot điều khiển từ xa có khả năng tái tạo chuyển động tay của con người ở tỷ lệ 1/10. Ví dụ, nếu bác sĩ di chuyển tay 10mm, "bàn tay robot" sẽ di chuyển 1mm.


Robot phẫu thuật vi mô được giới thiệu tại Hội nghị quốc tế về Robot và Tự động hóa (ICRA2024) vào tháng 5 vừa qua cũng dựa trên công nghệ này. Hệ thống sử dụng các thiết bị cảm biến độ nhạy cao để nắm bắt chuyển động tay của bác sĩ, sau đó tái tạo lại chính xác ở quy mô nhỏ hơn thông qua "kẹp vi phẫu".
Sony cũng tự thiết kế kẹp vi phẫu dựa trên ý kiến đóng góp từ các chuyên gia y tế. Robot còn có khả năng tự động thay đổi dụng cụ phẫu thuật, khắc phục nhược điểm phải thay đổi thủ công trên các robot hiện có. Theo ông Miyamoto, đại diện Sony, robot phẫu thuật vi mô nhằm mục tiêu:

• Giảm bớt gánh nặng cho bác sĩ: Ngành y tế đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt bác sĩ và áp lực công việc ngày càng tăng.
• Thúc đẩy phổ cập phẫu thuật cấp cao: Phẫu thuật vi mô đòi hỏi kỹ năng cao và quá trình đào tạo, rèn luyện nghiêm ngặt.

Tháng 2/2024, Sony đã thử nghiệm robot phẫu thuật tại Đại học Y khoa Aichi. Các bác sĩ và nhân viên y tế, dù không chuyên về phẫu thuật vi mô, đã sử dụng robot của Sony để nối thành công mạch máu động vật có đường kính khoảng 0,6mm. Trong quá trình phát triển robot phẫu thuật, đội ngũ Sony đã nhận ra một bài học quan trọng:

• Ưu tiên tính thực tiễn: Thay vì tích hợp những công nghệ tiên tiến nhất, mục tiêu hàng đầu là tạo ra robot thực sự hữu ích.
• Nhỏ gọn và nhẹ: Robot được thiết kế nhỏ gọn, trọng lượng nhẹ để bác sĩ có thể thao tác dễ dàng, tránh mệt mỏi khi phẫu thuật kéo dài.

Sau khi ra mắt tại triển lãm vào tháng 5, Sony đã nhận được nhiều phản hồi tích cực. Mặc dù robot được kỳ vọng sẽ ứng dụng trong lĩnh vực y tế cao cấp, nhưng Sony vẫn cần xin giấy phép lưu hành thiết bị y tế. Ngoài ra, kích thước và hình dạng của robot cũng cần được tối ưu hóa tùy theo mục đích sử dụng