Thanh Thúy
Well-known member
Vừa qua, Apple đã chính thức phát hành macOS Tahoe 26 cho các mẫu máy tính Mac mới. Đối với mình, đây là một trong những bản cập nhật lớn nhất đối với macOS trong nhiều năm trở lại đây, mang đến sự thay đổi mạnh mẽ về cả giao diện lẫn cá tính năng bên trong. Trong số đó, thay đổi mà mình yêu thích cũng như đánh giá cao nhất đến từ Spotlight.
Thực ra trên các phiên bản macOS trước đây, mình đã đánh giá rất cao Spotlight với khả năng truy cập sâu các tệp tin bên trong cùng những tiện ích như chuyển đổi tỷ giá. Tuy nhiên, với macOS Tahoe 26, Apple còn mang đến nhiều tính năng thú vị hơn nữa cho công cụ tìm kiếm này, giúp quá trình làm việc trở nên thuận tiện hơn nhiều.
Các chức năng chính Spotlight
Trước hết, Spotlight vẫn có thể được kích hoạt thông qua tổ hợp phím Cmd + Space. Tuy nhiên, ngay từ giao diện tìm kiếm, Apple đã làm mới khi ở bên phải, người dùng sẽ có bốn nút thao tác mới, lần lượt bao gồm:
Giao diện làm việc trên Spotlight mới
Ứng dụng (Apps): Mở ra giao diện chứa danh sách tất cả ứng dụng được cài đặt trên máy Mac, thay thế cho giao diện Launchpad trước đây. Điều này cũng có nghĩa rằng Apple đã chính thức “khai tử” Launchpad trên macOS Tahoe, thay thế bằng một giao diện hiển thị hoàn toàn mới. So sánh với Launchpad, mình đánh giá Apps có giao diện trực quan và gọn gàng hơn trông thấy. Tuy nhiên, Apps sẽ có một điểm trừ là không cho phép gộp một nhóm ứng dụng thành thư mục riêng như Launchpad.
Với Apps, người dùng có thể chọn hai cách hiển thị khác nhau là theo dạng lưới (grid) và theo danh sách (list). Apple cũng bổ sung thêm một thanh tùy chọn nhỏ bên trên, cho phép người dùng lọc các ứng dụng theo từng phân loại riêng, chẳng hạn như mạng xã hội hay các ứng dụng sáng tạo.
Spotlight cũng cho phép thực hiện trực tiếp hành động mà không cần phải mở ứng dụng tương ứng. Chẳng hạn, nếu muốn mở một tệp tin đã lưu sẵn trong Adobe Photoshop, mình chỉ cần kích hoạt Spotlight, tìm kiếm “Adobe Photoshop”, sau đó nhấn phím Tab và chọn file tương ứng.
Tệp (Files): Giờ đây, macOS Tahoe 26 sẽ có 1 mục rõ ràng chuyên phục vụ việc tìm kiếm tệp tin. Người dùng cũng có thể lọc các tệp tin theo ứng dụng để dễ quan sát, và chuyển đổi dạng xem sang danh sách – lưới.
Hành động (Actions): Với macOS Tahoe, người dùng giờ đây có thể thực hiện nhanh các hành động như gửi tin nhắn, tạo ghi chú, gửi email, bắt đầu hẹn giờ… ngay từ Spotlight. Ngoài ra, họ có thể gán các phím tắt nhanh để việc truy cập trở nên dễ dàng hơn. Ngoài các phím tắt có sẵn như sm (Send message – Gửi tin nhắn) hay st (Start timer – Mở đồng hồ) thì người dùng còn có thể tự tạo các phím tắt riêng để mở phím tắt đã thiết lập sẵn.
Trong tương lai, Apple dự kiến sẽ mở API để các ứng dụng bên thứ ba tận dụng tính năng này. Tính năng này cũng liên quan đến mục “Actions” để tăng tốc thao tác.
Tìm kiếm Clipboard (Clipboard Search): Với macOS Tahoe 26 mới, Apple sẽ tích hợp một trình quản lý clipboard, nơi lưu lại những gì mà người dùng đã sao chép. Họ có thể xem lại, tìm kiếm và dán những gì đã sao chép trước đó một cách thông minh, tiện lợi.
Phím tắt truy cập
Kèm với bốn thao tác mới bên trên, Apple cũng bổ sung các phím tắt để giúp việc truy cập trở nên nhanh chóng, tiện lợi hơn. Cụ thể hơn, người dùng có thể xem tại bảng dưới đây.
Trên các mẫu MacBook hay máy Mac có Magic Trackpad, người dùng cũng có thể kích hoạt màn hình ứng dụng (Apps) bằng cách chụm bốn ngón tay vào giữa trackpad. Trên các phiên bản macOS trước đây, thao tác này được gán cho việc kích hoạt Launchpad.
Sự xuất hiện của Clipboard Search
Cuối cùng, Apple đã mang trình quản lý clipboard trở thành tính năng mặc định trên macOS Tahoe 26 mới. Đối với người dùng Windows, Microsoft đã trang bị từ khá lâu và người dùng có thể kích hoạt bằng tổ hợp Windows + V. Còn người dùng macOS phải chờ đến bây giờ thì mới có một tính năng tương tự.
Là một người làm sáng tạo nội dung, cá nhân mình thường xuyên phải truy cập các website nước ngoài, chỉnh sửa ảnh hay gõ nội dung, do đó nhu cầu sao chép dữ liệu và quản lý dữ liệu đã sao chép là rất lớn. Trước đây, trên các phiên bản macOS cũ hơn, mình thường phải dùng một ứng dụng bên thứ ba (Maccy) để quản lý clipboard. Song, ứng dụng này có khá nhiều hạn chế và nếu tải từ App Store, người dùng phải trả phí. Nhưng, trên macOS Tahoe thì điều này đã được giải quyết.
Về cách thức hoạt động, Clipboard Search sẽ lưu lại tất cả những dữ liệu mà người dùng đã sao chép trước đó. Họ có thể xem lại, tìm kiếm và quản lý tất cả những gì mà bản thân đã sao chép trước đó. Ngay cả những dữ liệu được sao chép từ đầu ngày làm việc vẫn sẽ được hiển thị đầy đủ, miễn là họ vẫn đang trong phiên làm việc (không tắt máy).
Giao diện của Clipboard Search rất trực quan, hiển thị đầy đủ rõ ràng và chi tiết các dữ liệu mà mình đã sao chép từ trước. Đáng nói, gần như tất cả dữ liệu mà mình sao chép đều được hệ thống ghi lại, từ một đoạn văn bản ngắn, một bức ảnh, một thư mục hay thậm chí là các tệp tin đã sao chép trong ứng dụng Finder. Ở phía dưới mỗi phần dữ liệu sẽ có thêm thông tin về dạng dữ liệu (văn bản, ảnh, v.v…) và thời gian được sao chép.
Để dán dữ liệu đã sao chép trước đó, người dùng có rất nhiều cách khác nhau. Họ có thể bấm nút sao chép bên phải và dán vào nơi mong muốn (Cmd + V) hay nhấn “Return” để dán trực tiếp vào nơi mong muốn. Và trực quan hơn cả, họ có thể kéo phần dữ liệu cần thiết và thả đến nơi cần dán.
Kết hợp với phím tắt truy cập bên trên, quá trinh làm việc sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Lấy ví dụ, nếu muốn gửi một bức ảnh đã sao chép từ buổi sáng cho bạn trên Telegram, người dùng chỉ cần dùng tổ hợp Cmd + Space + 4, tìm đến bức ảnh đó và cuối cùng kéo thả trực tiếp vào ô chat trong ứng dụng. Mọi thứ diễn ra rất nhanh chóng và vô cùng trực quan.
Những tính năng nâng cao trên Spotlight
Bên cạnh các tính năng bên trên, Apple còn bổ sung một số công cụ nâng cao cho Spotlight, giúp quá trình làm việc của người dùng trở nên thuận tiện hơn.
Đầu tiên, Spotlight được tích hợp khả năng nhận biết ngữ cảnh. Chẳng hạn, khi đang chỉnh sửa ảnh trong ứng dụng Adobe Photoshop, muốn chỉnh màu layer bằng Camera RAW nhưng không biết cách truy cập, người dùng chỉ cần kích hoạt Spotlight, sau đó tìm kiếm cụm từ “Camera RAW”. Hệ thống sẽ đề xuất tùy chọn chỉnh bằng Camera RAW để người dùng truy câp.
Spotlight cũng được tích hợp các tính năng thông minh như tìm kiếm ngữ nghĩa và đề xuất thông minh dựa trên ngữ cảnh. Ví dụ, khi nhập “báo cáo tuần trước”, hệ thống sẽ ưu tiên hiển thị tài liệu liên quan từ email hoặc ghi chú của người dùng. Quá trình này được xử lý trên thiết bị để đảm bảo quyền riêng tư.
Ngoài ra, người dùng còn có thể truy cập trực tiếp các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) như ChatGPT, Perplexity ngay tại Spotlight. Điều này cho phép họ hỏi đáp trực tiếp mà không cần mở ứng dụng LLM, đặc biệt khi kết hợp với Quick Keys. Apple hy vọng sẽ hỗ trợ thêm các công cụ AI khác như Grok và Gemini trong tương lai.
Tạm kết
Nhìn chung, với những thay đổi bên trên, Spotlight xứng đáng là một trong những tính năng mà mình yêu thích nhất trên macOS Tahoe 26. Với sự thay đổi về giao diện và đặc biệt là tính năng truy cập Clipboard, tính năng này hứa hẹn sẽ giúp cải thiện trải nghiệm làm việc của người dùng tốt hơn, trọn vẹn hơn.
Thực ra trên các phiên bản macOS trước đây, mình đã đánh giá rất cao Spotlight với khả năng truy cập sâu các tệp tin bên trong cùng những tiện ích như chuyển đổi tỷ giá. Tuy nhiên, với macOS Tahoe 26, Apple còn mang đến nhiều tính năng thú vị hơn nữa cho công cụ tìm kiếm này, giúp quá trình làm việc trở nên thuận tiện hơn nhiều.
Các chức năng chính Spotlight
Trước hết, Spotlight vẫn có thể được kích hoạt thông qua tổ hợp phím Cmd + Space. Tuy nhiên, ngay từ giao diện tìm kiếm, Apple đã làm mới khi ở bên phải, người dùng sẽ có bốn nút thao tác mới, lần lượt bao gồm:
Ứng dụng (Apps): Mở ra giao diện chứa danh sách tất cả ứng dụng được cài đặt trên máy Mac, thay thế cho giao diện Launchpad trước đây. Điều này cũng có nghĩa rằng Apple đã chính thức “khai tử” Launchpad trên macOS Tahoe, thay thế bằng một giao diện hiển thị hoàn toàn mới. So sánh với Launchpad, mình đánh giá Apps có giao diện trực quan và gọn gàng hơn trông thấy. Tuy nhiên, Apps sẽ có một điểm trừ là không cho phép gộp một nhóm ứng dụng thành thư mục riêng như Launchpad.
Với Apps, người dùng có thể chọn hai cách hiển thị khác nhau là theo dạng lưới (grid) và theo danh sách (list). Apple cũng bổ sung thêm một thanh tùy chọn nhỏ bên trên, cho phép người dùng lọc các ứng dụng theo từng phân loại riêng, chẳng hạn như mạng xã hội hay các ứng dụng sáng tạo.
Spotlight cũng cho phép thực hiện trực tiếp hành động mà không cần phải mở ứng dụng tương ứng. Chẳng hạn, nếu muốn mở một tệp tin đã lưu sẵn trong Adobe Photoshop, mình chỉ cần kích hoạt Spotlight, tìm kiếm “Adobe Photoshop”, sau đó nhấn phím Tab và chọn file tương ứng.
Tệp (Files): Giờ đây, macOS Tahoe 26 sẽ có 1 mục rõ ràng chuyên phục vụ việc tìm kiếm tệp tin. Người dùng cũng có thể lọc các tệp tin theo ứng dụng để dễ quan sát, và chuyển đổi dạng xem sang danh sách – lưới.
Hành động (Actions): Với macOS Tahoe, người dùng giờ đây có thể thực hiện nhanh các hành động như gửi tin nhắn, tạo ghi chú, gửi email, bắt đầu hẹn giờ… ngay từ Spotlight. Ngoài ra, họ có thể gán các phím tắt nhanh để việc truy cập trở nên dễ dàng hơn. Ngoài các phím tắt có sẵn như sm (Send message – Gửi tin nhắn) hay st (Start timer – Mở đồng hồ) thì người dùng còn có thể tự tạo các phím tắt riêng để mở phím tắt đã thiết lập sẵn.
Trong tương lai, Apple dự kiến sẽ mở API để các ứng dụng bên thứ ba tận dụng tính năng này. Tính năng này cũng liên quan đến mục “Actions” để tăng tốc thao tác.
Tìm kiếm Clipboard (Clipboard Search): Với macOS Tahoe 26 mới, Apple sẽ tích hợp một trình quản lý clipboard, nơi lưu lại những gì mà người dùng đã sao chép. Họ có thể xem lại, tìm kiếm và dán những gì đã sao chép trước đó một cách thông minh, tiện lợi.
Kèm với bốn thao tác mới bên trên, Apple cũng bổ sung các phím tắt để giúp việc truy cập trở nên nhanh chóng, tiện lợi hơn. Cụ thể hơn, người dùng có thể xem tại bảng dưới đây.
| Từ giao diện chính của Spotlight | Từ ứng dụng khác | |
| Kích hoạt Spotlight | Cmd + Space | |
| Kích hoạt Ứng dụng (Apps) | Cmd + 1 | Cmd + Space + 1 |
| Kích hoạt Tệp (Files) | Cmd + 2 | Cmd + Space + 2 |
| Kích hoạt Hành động (Actions) | Cmd + 3 | Cmd + Space + 3 |
| Kích hoạt Tìm kiếm Clipboard | Cmd + 4 | Cmd + Space + 4 |
Trên các mẫu MacBook hay máy Mac có Magic Trackpad, người dùng cũng có thể kích hoạt màn hình ứng dụng (Apps) bằng cách chụm bốn ngón tay vào giữa trackpad. Trên các phiên bản macOS trước đây, thao tác này được gán cho việc kích hoạt Launchpad.
Sự xuất hiện của Clipboard Search
Cuối cùng, Apple đã mang trình quản lý clipboard trở thành tính năng mặc định trên macOS Tahoe 26 mới. Đối với người dùng Windows, Microsoft đã trang bị từ khá lâu và người dùng có thể kích hoạt bằng tổ hợp Windows + V. Còn người dùng macOS phải chờ đến bây giờ thì mới có một tính năng tương tự.
Là một người làm sáng tạo nội dung, cá nhân mình thường xuyên phải truy cập các website nước ngoài, chỉnh sửa ảnh hay gõ nội dung, do đó nhu cầu sao chép dữ liệu và quản lý dữ liệu đã sao chép là rất lớn. Trước đây, trên các phiên bản macOS cũ hơn, mình thường phải dùng một ứng dụng bên thứ ba (Maccy) để quản lý clipboard. Song, ứng dụng này có khá nhiều hạn chế và nếu tải từ App Store, người dùng phải trả phí. Nhưng, trên macOS Tahoe thì điều này đã được giải quyết.
Về cách thức hoạt động, Clipboard Search sẽ lưu lại tất cả những dữ liệu mà người dùng đã sao chép trước đó. Họ có thể xem lại, tìm kiếm và quản lý tất cả những gì mà bản thân đã sao chép trước đó. Ngay cả những dữ liệu được sao chép từ đầu ngày làm việc vẫn sẽ được hiển thị đầy đủ, miễn là họ vẫn đang trong phiên làm việc (không tắt máy).
Giao diện của Clipboard Search rất trực quan, hiển thị đầy đủ rõ ràng và chi tiết các dữ liệu mà mình đã sao chép từ trước. Đáng nói, gần như tất cả dữ liệu mà mình sao chép đều được hệ thống ghi lại, từ một đoạn văn bản ngắn, một bức ảnh, một thư mục hay thậm chí là các tệp tin đã sao chép trong ứng dụng Finder. Ở phía dưới mỗi phần dữ liệu sẽ có thêm thông tin về dạng dữ liệu (văn bản, ảnh, v.v…) và thời gian được sao chép.
Để dán dữ liệu đã sao chép trước đó, người dùng có rất nhiều cách khác nhau. Họ có thể bấm nút sao chép bên phải và dán vào nơi mong muốn (Cmd + V) hay nhấn “Return” để dán trực tiếp vào nơi mong muốn. Và trực quan hơn cả, họ có thể kéo phần dữ liệu cần thiết và thả đến nơi cần dán.
Kết hợp với phím tắt truy cập bên trên, quá trinh làm việc sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Lấy ví dụ, nếu muốn gửi một bức ảnh đã sao chép từ buổi sáng cho bạn trên Telegram, người dùng chỉ cần dùng tổ hợp Cmd + Space + 4, tìm đến bức ảnh đó và cuối cùng kéo thả trực tiếp vào ô chat trong ứng dụng. Mọi thứ diễn ra rất nhanh chóng và vô cùng trực quan.
Những tính năng nâng cao trên Spotlight
Bên cạnh các tính năng bên trên, Apple còn bổ sung một số công cụ nâng cao cho Spotlight, giúp quá trình làm việc của người dùng trở nên thuận tiện hơn.
Đầu tiên, Spotlight được tích hợp khả năng nhận biết ngữ cảnh. Chẳng hạn, khi đang chỉnh sửa ảnh trong ứng dụng Adobe Photoshop, muốn chỉnh màu layer bằng Camera RAW nhưng không biết cách truy cập, người dùng chỉ cần kích hoạt Spotlight, sau đó tìm kiếm cụm từ “Camera RAW”. Hệ thống sẽ đề xuất tùy chọn chỉnh bằng Camera RAW để người dùng truy câp.
Spotlight cũng được tích hợp các tính năng thông minh như tìm kiếm ngữ nghĩa và đề xuất thông minh dựa trên ngữ cảnh. Ví dụ, khi nhập “báo cáo tuần trước”, hệ thống sẽ ưu tiên hiển thị tài liệu liên quan từ email hoặc ghi chú của người dùng. Quá trình này được xử lý trên thiết bị để đảm bảo quyền riêng tư.
Ngoài ra, người dùng còn có thể truy cập trực tiếp các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) như ChatGPT, Perplexity ngay tại Spotlight. Điều này cho phép họ hỏi đáp trực tiếp mà không cần mở ứng dụng LLM, đặc biệt khi kết hợp với Quick Keys. Apple hy vọng sẽ hỗ trợ thêm các công cụ AI khác như Grok và Gemini trong tương lai.
Tạm kết
Nhìn chung, với những thay đổi bên trên, Spotlight xứng đáng là một trong những tính năng mà mình yêu thích nhất trên macOS Tahoe 26. Với sự thay đổi về giao diện và đặc biệt là tính năng truy cập Clipboard, tính năng này hứa hẹn sẽ giúp cải thiện trải nghiệm làm việc của người dùng tốt hơn, trọn vẹn hơn.